Όλοι έχουμε βιώσει λόγω του στρες διάφορα συμπτώματα όπως η απόσπαση προσοχής, η μειωμένη μνήμη και η αρνητικότητα. Όμως οι στρεσσογόνες καταστάσεις μπορούν να αλλάξουν ακόμα και τη φυσιολογία του εγκεφάλου συρρικνώνοντάς τον.
Η κορτιζόλη είναι η κατεξοχήν ορμόνη του στρες και μπορεί να συρρικνώσει σημαντικά ή ακόμα και να ανακόψει την παραγωγή νέων νευρώνων στο τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος. Ο ιππόκαμπος είναι κρίσιμης σημασίας για τη μάθηση, τη μνήμη και τη συναισθηματική ρύθμιση.
Το χρόνιο στρες μπορεί επίσης να συρρικνώσει τον έσω προμετωπιαίο φλοιό. Αυτό επηρεάζει αρνητικά την ικανότητά μας στη λήψη αποφάσεων, τη μνήμη εργασίας και τον έλεγχο της παρορμητικής συμπεριφοράς.
Επίσης μπορεί να επηρεάζει τα βλαστικά κύτταρα, αναστέλλοντας την πρόσβαση στον προμετωπιαίο φλοιό, όπου εκεί το μυαλό μας σχεδιάζει πολύπλοκες γνωστικές λειτουργίες που επηρεάζουν την κοινωνική μας αλληλεπίδραση.
Ως αποτέλεσμα, ο εγκέφαλός μας γίνεται λιγότερο ικανός για μάθηση, αποκτούμε μικρότερη μνήμη και γινόμαστε ακόμα πιο επιρρεπείς στο άγχος και στην κατάθλιψη.
Οι ίδιες ορμόνες του στρες μπορούν να αυξήσουν το μέγεθος και τη δραστηριότητα του τμήματος του εγκεφάλου που ονομάζεται αμυγδαλή.
Η αμυγδαλή είναι κρίσιμη για τον σχηματισμό και την αποθήκευση των αναμνήσεων που συνδέονται με τα άκρως συναισθηματικά γεγονότα.
Η κορτιζόλη δημιουργεί αλλαγές, με αποτέλεσμα την αύξηση των αρνητικών συναισθημάτων, όπως ο φόβος, το άγχος και η επιθετικότητα. Φυσικά όλα αυτά καθιστούν ακόμα πιο δύσκολο το να διαχειριστούμε με επιτυχία μελλοντικές αγχωτικές καταστάσεις, οδηγώντας σε ένα φαύλο κύκλο. Τι μπορούμε να κάνουμε όμως για να αποφύγουμε όλα αυτά τα δεινά;
Η απάντηση είναι «Γυμναστική». Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στο να οικοδομήσει το μυαλό μας αντοχή ενάντια στο στρες, ενώ παράλληλα αυξάνει τις γνωστικές λειτουργίες και το μέγεθος του εγκεφάλου.
Πώς γίνεται αυτό? Η άσκηση βοηθά στην απελευθέρωση μιας ουσίας που ονομάζεται εγκεφαλικός νευροτροφικός παράγοντας (BDNF), η οποία βοηθά στην ανάπτυξη των υγιών ιστών του εγκεφάλου και αντιστρέφει τις αρνητικές επιδράσεις του στρες. Είναι σαν ένα καλό λίπασμα για τον εγκέφαλο...!
Διατηρεί τα ήδη υπάρχοντα νεύρα υγιή ενώ παράλληλα ενθαρρύνει τη δημιουργία και ανάπτυξη νέων. Η άσκηση απελευθερώνει επίσης την ανθρώπινη αυξητική ορμόνη (HGH), η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση και την ανάπτυξη όλων των κυττάρων του εγκεφάλου και του σώματος.
Αυτή η ορμόνη δεν είναι σημαντική μόνο για την ηλικία της ανάπτυξης αλλά για κάθε ηλικία αφού εξουδετερώνει ως ένα βαθμό την κυτταρική ατροφία της γήρανσης. Πόση γυμναστική χρειάζεται; Όχι πολλή...
Είναι αρκετά λίγα λεπτά της ημέρας έντονης αερόβιας άσκησης!
Κάνοντας σπριντ για μόλις 30 δευτερόλεπτα, αυξάνουμε μέχρι και έξι φορές τα επίπεδα της καλής αυτής ορμόνης, με κορύφωση μέχρι και δύο ώρες αργότερα. Πρόσφατες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι μικρές (πεντάλεπτες) δόσεις άσκησης έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στην ενίσχυση της καλής διάθεσης και στην καταπολέμηση του άγχους. Και τα πεντάλεπτα άσκησης πάντα χωράνε ακόμα και στο πιο φορτωμένο πρόγραμμα. Για παράδειγμα μπορούμε να κατέβουμε από το λεωφορείο μια στάση πιο πριν και να περπατήσουμε γοργά ή να ανέβουμε μερικούς ορόφους με τα πόδια αντί να πάρουμε το ασανσέρ.
Τόσο απλά...ανώδυνα χωρίς κόστος μπορούμε να επιμηκύνουμε το προσδόκιμο επιβίωσης.
Λίγα λόγια για τον BDNF ...
H πρωτεΐνη BDNF κωδικοποιεί ένα γονίδιο με το ίδιο όνομα το οποίο έχει νευτροτροφική δράση στον εγκέφαλο.
Ορισμένες ουσίες κυρίως πρωτεΐνες όπως το BDNF αποτελούνε κλειδιά για τον μεταβολισμό του εγκεφάλου και βρίσκονται σε πολλά σημεία ανάπτυξης του σώματος.
Παρατηρούνται στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κινητικούς νευρώνες, νεφρά, προστάτη και αμφιβληστροειδή. Τα «κλειδιά» αυτά γονίδια είναι πάρα πολύ ισχυρά, έχουνε ένα πολυμορφισμό δηλαδή εμφανίζονται σε διάφορες καταστάσεις και συνθέσεις και επιδρούν τα μέγιστα στην ανάπτυξη εγκεφάλου.
Όταν αυτά δεν λειτουργούν σωστά έχουμε ασθένειες, όπως κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, ψυχαναγκαστικές διαταραχές, Alzheimer, σύνδρομο Rett, άνοια, ψυχογενή ανορεξία και βουλιμία και συνδυασμό αυτών.
Ιδιαίτερα επικίνδυνα είναι για την εμφάνιση της κατάθλιψης όταν δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη του ιππόκαμπου. Ο ιππόκαμπος είναι ένας σχηματισμός που παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην μνήμη και στο συναίσθημα.
Η βλάβη του ιππόκαμπου λόγω απουσίας του BDNF οδηγεί πάρα πολλές φορές σε έντονες καταθλίψεις που είναι δύσκολο μετά να αποκατασταθούν...!!!
Και θα συμφωνήσω λοιπόν σε αυτό που όρισε ο αγαπημένος μου φιλόσοφος Σωκράτης....Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται...!
Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται..!!!
Όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά και οι ψυχές χάνουν τη δύναμή τους!!!
